Naam auteur: Johan Kielman

In 1928 gaf Jan Veldman opdracht aan scheepswerf H.P.J. Thiecke te Martenshoek tot het bouwen van een luxemotor, die de naam “Nomadisch” zou krijgen. Over deze H.P.J. Thiecke en zijn familie heeft nazaat Marij Thiecke een boek geschreven met als titel “Boeren, werfbazen en ondernemers”. In dit boek verweeft ze de persoonlijke verhalen van haar voorouders met de bredere geschiedenis van de Veenkoloniën. Generaties boeren, werfbazen en ondernemers passeren de revue, tegen de achtergrond van grote maatschappelijke ontwikkelingen zoals oorlogen en andere crises als kindersterfte, verzuiling en de strijd om vrouwenrechten. Het resultaat is meer dan een familiekroniek: het is een levendig en gelaagd portret van een regio die door economische en culturele dynamiek vorm kreeg, en waarvan de verhalen vaak nog te weinig bekend zijn. “Boeren, werfbazen en ondernemers”. Een persoonlijke geschiedenis van de Veenkoloniën, door Marij Thiecke. Boekgegevens: ISBN-nummer 978 90 5294 6511, 320 pag. geheel in full color, hardcover. Vanaf oktober bij de regionale boekhandel of online verkrijgbaar via www.profiel.nl voor € 44,95.                                                                        

Het jaar 2024 was een druk jaar voor de Nomadisch. Deelname aan maritieme evenementen, onderhoud aan het schip, de voorbereidingen op de revisie van de motor en de plaatsing van het laadgerei hebben veel van de vrijwilligers gevergd.

Evenementen

Op 13 april was de seizoenopening en werd de Nomadisch opengesteld voor het publiek. Geholpen door goed weer, waren er veel belangstellenden.

Van 13 tem. 16 juni lagen we in Delfzijl, ter gelegenheid van Delfsail 2024. Ondanks het vaak slechte weer hebben we veel bezoekers aan boord gehad.

Op 10, 11 en 12 augustus deed de 1000 km lange Jubileumtour van de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Bedrijfsvaartuig (LVBHB) de stad Groningen aan. Uiteraard kon de Nomadisch daarbij niet ontbreken.

Op de Open Monumentendagen, 14 en 15 september was de Nomadisch deelnemer in de haven van Sappemeer. In het vrachtruim exposeerde kunstschilder Max Koekkoek maritieme schilderijen.

De scheepswerf Royal Bodewes in Martenshoek had ons op 11 september uitgenodigd naar hun werf te komen voor een Open Dag. De bijna 100 jaar oude Nomadisch lag letterlijk in de schaduw van een hypermodern 90 meter lang vrachtschip, dat gereed werd gemaakt voor haar proefvaart. Het veeltallig aanwezige publiek kon zo de ontwikkeling van 100 jaar scheepsbouw zien.

Het jaar werd afgesloten met de Winterwelvaart in Sappemeer op zaterdag 7 december. Zoals ieder jaar ligt de haven dan vol met historische schepen. Op de tegenoverliggende Historische Scheepswerf Wolthuis stonden informatiestands, scheepsmodellen en waren er muziekoptredens, enz. Deze gezamenlijke activiteit is goed aangeslagen bij het publiek, dat  veelkoppig aanwezig was.

Werkzaamheden

De vrijwilligers hebben veel onderhoudswerkzaamheden aan het schip verricht. Het teakhouten stuurhuis werd ontdaan van oude laklagen en opnieuw in de Benar olie gezet. Ook van de roef werden oude verflagen verwijderd en werden er enkele conserverende verflagen en een nieuwe witte aflaklaag aangebracht. De plannen om het schip weer te voorzien van eigen laadgerei werden actueel, toen er op Marktplaats een tweetal masten, compleet met stagen en wanten voor een interessante prijs werden aangeboden. De ene mast wordt passend gemaakt als hoofdmast en de andere verbouwd tot laadboom. Verder werd een gebruikte lier met 3 trommels aangeschaft. Aan het einde van het jaar zijn de techneuten begonnen met het demonteren van de beide cilinders van de motor, als voorbereiding op de grote revisie in 2025.

Onderhoud, revisie en restauratie in 2025

Het jaar 2025 wordt een belangrijk jaar voor de Nomadisch. De motor wordt gereviseerd, ze krijgt een dokbeurt en het nieuwe laadgerei wordt geplaatst.

Motorrevisie

De revisie van de motor is in volle gang. De zuigers zijn getrokken en één ervan is schoongemaakt.om als voorbeeld te dienen voor de modelmaker van de gieterij.

Bij gieterij en machinefabriek Dekens te Sappemeer worden twee nieuwe overmaatse zuigers gegoten en nabewerkt. De beide cilinders zijn gedemonteerd en worden weer passend gemaakt voor de nieuwe zuigers. Als de rest is schoongemaakt en alles weer is gemonteerd, kan de motor beginnen aan de volgende 100 jaar.

Laadgerei

De Nomadisch beschikte oorspronkelijk over eigen laadgerei; mast met giek en een op het voordek staande lier. Omdat het laden en lossen later met walkranen en transportbanden gebeurde, was het laadgerei niet meer nodig. Schipper Veldman heeft het toen laten verwijderen. Het was echter het streven van het stichtingsbestuur om het laadgerei terug te plaatsen.

Tegen een gunstige prijs hebben we twee masten met de benodigde verstaging kunnen aanschaffen. De ene mast is gedeeltelijk gebruikt voor het maken van de laadboom, terwijl de andere passend is gemaakt om op het schip te worden geplaatst. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd door de Historische Scheepswerf Wolthuis te Sappemeer.

Dokbeurt

In juli gaat de Nomadisch in dok bij Droogdok Groningen BV, voor een periodieke CvO-keuring en een onderhoudsbeurt. Het schip wordt schoongespoten, grondig gecontroleerd op zwakke plekken in de romp en vervolgens worden er twee lagen verf aangebracht.

Plannen

Met een gereviseerde motor, een weer stralend uiterlijk en het oorspronkelijke laadgerei zal de Nomadisch weer een aantrekkelijke verschijning zijn. Het is de bedoeling van het stichtingsbestuur om aan zoveel mogelijk passende evenementen deel te nemen.                                 

Een schip moet varen om in conditie te blijven!

De motor van de Nomadisch is even oud als het schip zelf, dus bijna 100 jaar. Hij heeft het, met zijn 50 pk, altijd behoorlijk zwaar gehad. Een schip met 140 ton lading voortstuwen en soms ook nog een sleep er achter, vraagt veel van een motor. Het is dan ook niet verbazingwekkend, dat er slijtage optreedt aan zuigers en cilinders. Het olieverbruik is erg hoog en dus moet daar iets aan worden gedaan. Er is overleg geweest met de Dekens Groep in Sappemeer, met als resultaat dat zij nieuwe overmaat zuigers gaan gieten en de cilinders gaan bewerken. Om de boel te kunnen opmeten is eerst één van de zuigers getrokken. Na demontage van de cilinderkop is de zuiger er, met drijfstang en al, uitgehaald. De laatste moest daarna verwijderd worden, wat nogal wat voeten in de aarde had. Na de metingen wordt alles voorlopig weer gemonteerd, totdat de nieuwe zuigers klaar zijn. Na deze grondige revisie kan de Nomadisch weer vele jaren “volle kracht” vooruit.

Op de roef van de Nomadisch prijken sinds kort een tweetal QR-codes. Het scannen van de linker code brengt je op de website van de Nomadisch. Wil je ons financieel steunen, dan kun je door het scannen van de rechter code via iDeal een bedrag overmaken naar de Stichting Nomadisch. Nog beter is het natuurlijk om donateur te worden, waarvoor je je met het Inschrijfformulier kunt aanmelden.

Het is gelukt een passende gereviseerde lier met drie trommels aan te schaffen. De lier komt op de oude plaats op het voordek van de Nomadisch te staan. Hij kan worden gebruikt voor het strijken van de mast, het toppen van de laadboom en voor het laden en lossen. Het laadgerei is nu compleet en wordt door de Historische Scheepswerf Wolthuis passend gemaakt. We hebben de lier kunnen aanschaffen dankzij een belangrijke financiële bijdrage van de Stichting Boerderijmuseum Duurswold.

Met ingang van 10 januari 2024 heeft de stichting Nomadisch een nieuw e-mailadres: info@luxemotor-nomadisch.nl

Wijlen de heer Berend Veldman heeft in zijn testament bepaald, dat de Nomadisch in eigendom overgaat naar de Stichting Nomadisch. Hij heeft als opdracht meegegeven het schip te onderhouden en aan het publiek te tonen. Het bestuur van de stichting heeft op 6 december 2023 de erfenis aanvaard. Wij zullen ons uiterste best doen het schip naar de wensen van de heer Veldman te behouden.